Son dönemde, ikinci el otomobil piyasası, enflasyon ile olan ilişkisi nedeniyle dikkat çekici bir seyir izliyor. Yapılan araştırmalar, ikinci el araç fiyatlarının artışlarının enflasyon oranlarının gerisinde kaldığını gösteriyor. 2023 Haziran ayında, nominal fiyatlarda %0.18’lik bir artış gözlemlenirken, reel fiyatlarda ise %1.17’lik bir düşüş kaydedildi. Bu durum, ikinci el araç piyasasındaki duraksamayı daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
İkinci El Araçların Fiyatlarında Durağanlık
Haziran ayında normatif olarak ortalama ilan fiyatlarının 805 bin 729 TL'den 807 bin 159 TL'ye yükseldiği görülse de, genel piyasa dinamikleri talepte beklenen artışın gerçekleşmediğini ortaya koyuyor. Özellikle Ramazan Bayramı sonrası, yaz mevsiminin gelmesiyle birlikte ikinci el araç piyasasında satışların artması bekleniyordu. Ancak, piyasanın genel olarak durağan kalmaya devam ettiği bildiriliyor. Araç sahipleri, bayram sonrası ve yaz aylarında artan talebi göz önünde bulundurarak satış yapmayı umuyordu; ancak bu öngörüler henüz gerçek olmadı.
Genç ve Düşük Kilometreli Araçlar Talep Görüyor
İkinci el piyasasında özellikle düşük kilometreli, genç yaş ve otomatik vitesli araçların satışında bir artış söz konusu. Sahipleri, gönüllü olarak ellerindeki araçları sıfır ya da elektrikli araçlar ile değiştirmek amacıyla satışa sunuyor. Bu araçlar, mevcut piyasa koşullarında alıcı bulmakta zorlanmıyor. Peki, ikinci el aracını satmak isteyen tüketicilerin hangi marka ve modellerle ilgilendiğine dair veriler neler? Bu süreç hakkında İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, Ramazan Bayramı’nın ardından yaşanan döviz kuru dalgalanmalarının talebi artırdığını ancak mevcut durumda bu ivmenin korunmadığını ifade etti.
Yeniyle Eski Araçlar Arasındaki Fiyat Farkı Daralıyor
Otomobil sektöründe değişen jenerasyonlar ve yeni nesil tasarımlar, eski araçların bakım maliyetleri ile birlikte ikinci el otomobillerdeki fiyat makasını daraltıyor. Böylece, tüketicilerin yeni model ve yıl araçlara yönelimi artıyor. 5 yaşına kadar olan ve 850 bin TL civarında bulunan araçlar hızlı alıcı bulurken, 1.5 milyon TL seviyelerindeki yeni model SUV'lar da hızla talep görüyor. İkinci el ilanlarında 5 yaşına kadar olan araçların oranı %30 civarında iken, 6-9 yaş arasındaki araçların oranı %16, 10-15 yaş arasındaki araçların oranı ise %27'dir. Bu durum, piyasanın talep yönelimlerini net bir şekilde yansıtıyor.
Elektrikli Araçlara Yöneliş ve Tüketici Tercihleri
Elektrikli araçlara olan talep gün geçtikçe artarken, bu durum piyasada önemli bir değişim yaratıyor. Geçtiğimiz ay Cumhurbaşkanlığına sunulan ÖTV düzenlemesi, tüketicilerin yeni otomobillere yönelmelerine neden oluyor. Bunun yanında, düşük faiz oranlarının etkisiyle daha fazla insanın sıfır ve yeni model araçlara yönelmesi bekleniyor. Mevcut veriler de gösteriyor ki, elektrikli araç segmentinde büyüme beklenenin üzerinde gerçekleşiyor. Eski ve yeni araçlar arasında fiyat oranları daraldığı için alıcılar, yeni nesil araçlara daha fazla ilgi duymakta. Böylece, otomobil piyasasında her yeni ilan nitelikli alıcı bulabiliyor.
Fiyatların Geleceği ve Ekonomik Göstergeler
Faiz oranlarının düşmesi, otomobil talebini artırma potansiyeli taşıyor. Ancak, kredi büyüme oranlarının sınırlı olması, bu taleplerin ani bir ivme kazanmasını engelleyebilir. Krediye erişimin güç olduğu ortamda, düşük faiz oranları tüketicilerin beklentilerini karşılamayabilir. Araç fiyatlarına dair değerlendirmelerde, mevcut maliyet artışlarının devam edeceği öngörülüyor. Ancak, fiyat artışlarının enflasyon oranlarının altında kalacağı öngörülmektedir. Gelecekteki fiyat hareketleri, döviz kurları, faiz oranları, krediye erişim koşulları ve piyasa talebine bağlı olarak şekillenecek. Belirli ekonomik parametrelerde yaşanacak değişiklikler, fiyat dinamiklerini önemli ölçüde etkileyebilir.
