PKK'nın kendi varlığını sonlandırma kararıyla birlikte, silah bırakma ve tasfiye süreçlerinin nasıl şekilleneceği kamuoyunda ilgiyle takip ediliyor. Özellikle bu süreçle ilgili olarak dünya genelinden benzer durumların nasıl geliştiğine dair örnekler gündeme gelmeye başladı.
Yeni Bir Dönem Başlıyor
Terörsüz bir Türkiye hedefinde önemli bir adım atıldı. 2024 yılının 1 Ekim tarihinde MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin TBMM'de DEM sıraları ile el sıkışmasıyla birlikte yeni bir sürece girildi. 47 yıllık kanlı geçmişe sahip olan PKK, feshetme ve silah bırakma yönünde karar aldığını açıkladı. Bu karar, barış sürecinde kritik bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Kamuoyunda, örgüt üyelerinin dağdan ne şekilde ineceği, silahların kime ve nerede teslim edileceği gibi sorular yer alıyor. Bugün Türkiye, bu tarihsel olayın getirdiği tazelikle birlikte, geçmişte benzer süreçler yaşamış ülkelerin deneyimlerinden öğrenmeye çalışıyor.
Dünya Genelinden Örnekler
Türkiye'nin karşılaştığı terör sorunu ile benzerlik gösteren diğer ülkelerde, benzeri terör örgütlerinin nasıl sona erdiği ve silahlarını teslim ettiği konusunda bazı örnekler mevcut. Bu süreçler, zamana yayılmış ve toplumların birlikteliğini sağlamak amacıyla sosyal dinamiklerin çeşitli yönleriyle ele alındığı adımlarla gerçekleştirilmiştir. Özellikle İspanya'nın ETA örgütü, bu anlamda dikkat çeken bir örnek olarak öne çıkıyor. 1959 yılında kurulan ETA, 2011 yılında resmi olarak fesih kararı alarak, 2017 yılında ise silahlarını teslim etti. Fesih sonrasında, 9 Nisan 2017'de tamamen silah bırakma işlemini gerçekleştiren ETA, bu süreçte silahlarının bulunduğu 8 depo yerini de yetkililere bildirdi.
İRA'nın Deneyimi
Bir başka güçlü örnek ise Kuzey İrlanda'da faaliyet gösteren ve İngiltere'den ayrılmak için mücadele eden İRA (İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu)dır. 1919'da kurulan bu örgüt, 1998 yılında silah bırakma kararı almış ve nihayetinde 2005 yılında silahlarını teslim etmiştir. İRA'nın süreçleri, Kuzey İrlanda'nın tarihsel politik yapısını etkileyen önemli adımları beraberinde getirdi. Türkiye için de bu tür yapılanmaların nasıl sona erdiği üzerine geçmişteki deneyimler önemli bir ders niteliği taşımaktadır. Bu durum, barış süreçlerinin yönetimi ve halkın beklentileriyle ilgili büyük önem taşımaktadır.
Güney Amerika'dan FARC
Kolombiya'nın FARC örgütü, kendini fesheden diğer bir örnek olarak karşımıza çıkıyor. 1964 yılında kurulan FARC ile Kolombiya Devleti arasındaki çatışmalar uzun bir tarihsel geçmişe sahiptir. 1980'ler ve 2000'ler boyunca birçok barış girişiminde bulunuldu. Nihayetinde, 2016'da kapsamlı bir barış anlaşması hazırlandı ve bu plan halk oylamasına sunuldu. Ancak referandumda %50,2 oranında reddedildi. Bunun üzerine, eleştiriler sonucunda yapılan yeni düzenlemeler 2016'nın Kasım ayında kabul edilerek yürürlüğe girdi. FARC, bu gelişmelerin ardından 2017 yılında silah bırakma sürecine girdi ve Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos, bu barış çabaları nedeniyle Nobel Barış Ödülü ile onurlandırıldı. FARC örneği, Türkiye için de önemli bir yol haritası sunabilir.
