Küresel piyasalarda dikkatler yoğun bir veri takvimine odaklandı. Geçtiğimiz hafta, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) önümüzdeki aralık ayı toplantısına dair belirsizlikler ve teknoloji hisselerindeki kayıplar, piyasalarda negatif bir seyir izlenmesine neden oldu. Hükümetin tarihindeki en uzun kapanma dönemi sona ererken, açıklanan ekonomik veriler yatırımcılar tarafından titizlikle izleniyor. ABD'de tarım dışı istihdam verisi eylül ayında 119 bin kişi artış göstererek beklentileri aştı; ancak işsizlik oranı %4,3'ten %4,4'e çıktı. İlk kez işsizlik maaşı için başvuruda bulunanların sayısı ise 15 Kasım ile biten haftada 220 bine gerileyerek bir önceki haftaya göre 8 bin kişi azaldı. Analistler, tarım dışı istihdam verisindeki iyileşmenin, istihdam piyasasında soğuma endişelerini hafiflettiğini belirtiyor. 9-10 Aralık tarihlerinde gerçekleştirilecek Fed toplantısı öncesinde, güçlü istihdam artışı, yatırımcılar için önemli bir veri seti haline geldi. Ancak hükümetin kapalı olduğu süre zarfında verilere ulaşılamaması nedeniyle Ekim ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verisi yayımlanmadı. Kasım ayı TÜFE verisinin ise 18 Aralık'ta açıklanacağı duyuruldu.
Fed Tutanakları ve Faiz Beklentileri
Fed'in son toplantısına ait tutanaklar, faiz indirimine ilişkin çok farklı görüşlerin var olduğunu ortaya koydu. Tutanaklarda, "Komitenin aralık toplantısında hangi politika kararının en uygun olacağı hakkında güçlü bir ayrışma gözlemlendi." ifadesine yer verildi. Fed yetkilileri tarafından gelen açıklamalar, tutanaklardaki bu ayrışmayı daha da netleştiriyor. Piyasalarda aralık ayına yönelik faiz indirim beklentileri, Fed'in yönetim kadrosundan gelen farklı mesajların etkisiyle dalgalı bir seyir izliyor. Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, enflasyonu %2 hedefine indirmek amacıyla ılımlı ve kısıtlayıcı bir politika duruşunun gerekli olduğunu vurgularken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michael Barr, faiz indirimlerine yönelik temkinli bir yaklaşım sergilemek gerektiğine dikkat çekti. Barr, enflasyonun hala %3 civarında seyrediyor olmasının kendisini endişelendirdiğini belirtti.
Piyasa Tepkileri ve Faiz İhtimalleri
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, enflasyondaki iyileşmenin durakladığı ve ters bir yönde ilerleme olabileceği noktasında uyarılarda bulundu. Bu durum, kendisini huzursuz ettiğini ifade etti. Bunun yanında, New York Fed Başkanı John Williams, iş gücü piyasasında yaşanan zayıflamanın kısa vadede faiz oranlarının düşürülmesi için bir fırsat sunduğunu düşündüğünü belirtti. Williams, istihdama dair aşağı yönlü risklerin arttığını ve enflasyona yönelik yukarı yönlü risklerin azaldığını belirterek, para politikasının şu an için ılımlı bir kısıtlama içerisinde olduğunu aktardı. Williams'ın açıklamaları, piyasalarda Fed'in aralık toplantısında faiz indirimine gitme ihtimalini %70'in üzerine çıkarttı. Fed Yönetim Kurulu Üyesi Lisa Cook, yüksek değerlemenin yarattığı endişelere değinirken, mali sistemdeki olası risklere dikkat çekti. Cook, varlık fiyatlarının büyük oranda düşüş yaşamasını beklemediğini, ancak hisse senedi ve bonolar gibi alanlarda belirsizliklerin arttığını ifade etti.
New York Borsasında Düşüşler ve Diğer Piyasa Dinamikleri
Bu gelişmelerle birlikte, New York borsasında satıcılı bir seyrin hakim olduğu gözlemlendi. Haftalık bazda S&P 500 endeksi %1,95, Nasdaq endeksi %2,74 ve Dow Jones endeksi %1,91 değer kaybetti. Kurumsal alanda ise, Nvidia'nın beklentilerin üzerinde açıkladığı finansal sonuçlarının ardından teknoloji hisselerindeki yüksek değerleme endişeleri etkili oldu ve Nvidia hisseleri %5,9 düşüşle haftayı kapadı. Teknoloji ve yarı iletken hisselerinde yaşanan satıcı yönlü hareketler, piyasalarda olumsuz bir atmosfer yarattı. AMD'nin hisseleri %17,4, Palantir Technologies %11, Amazon %6, Intel %2,9 ve Meta %2,5 değer kaybıyla haftayı kapatırken, ABD'nin 10 yıllık tahvilinde güvenli liman arayışları güçlendi ve tahvil faizi %4,07 seviyesine geriledi. Altın ise haftada %0,52 değer kaybıyla 4,066 dolardan kapanırken, değerli metalde denge arayışı sürüyor. Dolar endeksi ise %0,9 artışla 100,2 seviyesine ulaştı. Brent petrolün varil fiyatı ise %3,1 değer kaybıyla 61,9 dolara düştü. Gelecek hafta içerisinde Dallas Fed imalat endeksi, üretici enflasyonu ve perakende satışlar takvimde yer alırken, Şükran Günü nedeniyle New York borsasında perşembe günü işlemler olmayacak; cuma günü ise işlemler yarım gün sürecek.
Avrupa ve Asya Piyasalarında Gelişmeler
Avrupa borsaları da geçtiğimiz hafta satıcılı bir seyir izlerken, önümüzdeki haftada Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde’in yapacağı konuşma ve Almanya’nın büyüme ile enflasyon verileri merakla bekleniyor. Almanya'nın Frankfurt şehrinde düzenlenen 35. Avrupa Bankacılık Kongresi’nde Lagarde, Avrupa Birliği'nin ABD’nin ticaret tarifeleri nedeniyle iç engelleri azaltarak bu etkileri telafi edebileceğini söyledi. Lagarde, AB'nin ihracata dayalı ekonomik modelinin dünya çapında artan korumacı yaklaşımlar nedeniyle zayıfladığını vurguladı. ABD’nin Rusya- Ukrayna savaşını çözme yönünde durmaksızın çaba sarf etmesi, Avrupa’da savunma sanayesine yansırken, bölgedeki borsaların düşmesine sebep oldu. Haftalık olarak, İngiltere'de FTSE 100 endeksi %1,64, Fransa'da CAC 40 %2,29, İtalya'da MIB 30 %3,03 ve Almanya'da DAX %3,29 oranında geriledi. Gelecek haftanın veri takvimde ise çarşamba günü ECB Başkanı Lagarde’in konuşması, Almanya’da IFO iş ortamı güven endeksi, salı günü Almanya’nın büyüme rakamları, perşembe günü Avro Bölgesi’nde tüketici güven endeksi ve cuma günü Almanya enflasyon ve işsizlik verilerinin açıklanması öngörülüyor.
Asya Piyasalarında Durum ve Japonya’nın Ekonomik Teşvik Paketi
Asya borsalarında da satış ağırlıklı bir seyir kendini gösterdi. ABD endekslerindeki risk algısının bölge piyasalarına yansıdığı gözlemlendi. Japonya'da açıklanan 21,3 trilyon yen büyüklüğündeki ekonomik teşvik paketi, hükümetin yeni lideri Takaiçi Sanae’nin ilk önemli adımı oldu. Bu teşvik paketi, Kovid-19 sürecinden bu yana sağlanan en büyük destek olarak nitelendiriliyor ve genel hesap harcamalarını kapsıyor. Takaiçi, ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla sürdürülebilir bir kamu finansmanı hedeflediklerini vurguladı. Ekim ayına ilişkin TÜFE verisi Japonya’da yıllık %3’lük bir artış gösterdi, fakat 3. çeyreğe dair GSYH verisi %1,8'lik bir düşüş kaydetti ve ekonomik daralma endişelerini artırdı. Analistler, Japonya'nın büyümesindeki zayıf verilerin, ABD'nin uyguladığı gümrük tarifelerinin etkisiyle ihracatın olumsuz etkilenmesinin bir sonucu olduğunu belirtiyor. Bu süreçte, Çin Merkez Bankası 1 yıllık kredi faiz oranını %3 ve 5 yıllık faiz oranını %3,50 sabit tutarak piyasaya olan güveni korumaya çalışıyor. Tüm bu gelişmeler ışığında, haftalık olarak Çin'de Şanghay bileşik endeksi %3,90, Hong Kong'da Hang Seng %5,09, Güney Kore'de Kospi %3,95 ve Japonya'da Nikkei 225 %3,48 oranında değer kaybetti. Önümüzdeki hafta Japonya'da işsizlik oranı, Tokyo TÜFE, perakende satış ve sanayi üretimi rakamları açıklanacak.
Yurt İçi Piyasalardaki Pozitif Seyir
Yurt içindeki piyasalarda ise geçen hafta alış ağırlıklı bir hareket gözlemlenirken BIST 100 endeksi %3,38'lik bir artışla 10.922,86 puana ulaştı. Avrupa Ekonomik Öngörüsü 2025 Sonbahar raporunu yayımlayan AB Komisyonu, Türkiye ekonomisinin 2023 ve 2026 yıllarında %3,4 oranında büyüyeceğini ve bu büyümenin 2027 yılında %4’e yükselebileceğini öngördü. Dolar/TL, haftayı %0,5 artışla 42,4410 seviyesinde kapatarak yatırımcıların dikkatini çekti. Önümüzdeki hafta yurt içinde reel kesim güven endeksi, kapasite kullanımı, ekonomik güven endeksi, dış ticaret dengesi ve işsizlik oranı gibi önemli verilerin açıklanması bekleniyor. Ayrıca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın finansal istikrar raporu da takip edilecek konular arasında yer alıyor.
