AK Parti, yaklaşmakta olan 2023 seçimleri öncesinde 'vatandaşlık maaşı' isimli yeni bir sosyal yardım uygulamasını tanıttı. Bu uygulama, Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi çerçevesinde hayata geçirilecek ve her aileye en az asgari ücret seviyesine denk gelen bir gelir sağlanması hedeflenmektedir.
Uygulamanın Temel Hedefleri
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı liderliğinde yürütülen 'vatandaşlık maaşı' programı, geliri asgari ücretin altında olan hanelere finansal destek sağlamayı amaçlıyor. Bu kapsamda, belirli şartları taşıyan ailelere asgari ücret seviyesinde bir gelir sağlanarak, yaşam standartlarının yükseltilmesi hedefleniyor. Böylece, hanelerin katlanmak zorunda kaldığı ekonomik yüklerin azaltılması amacı güdülüyor. Uygulama, ailedeki bireylerin iş gücüne katılımını teşvik ederek, sosyal yardımların istihdam üzerinde olumsuz bir etkisinin olmaması için kurgulanacak.
Programın Koşulları
Uygulama süreçlerine ilişkin belirlenen temel koşullara göre, eğer bir ailede kimse çalışmıyorsa ya da hali hazırda asgari ücretin altında bir gelir elde ediliyorsa, ailenin desteklenmesine devam edilecektir. Ancak, ailede en az bir bireyin istihdama katılması durumunda bu destek sona erecektir. Bu süreçte, çalışabilir durumdaki bireylerin iş bulma imkanlarını artıracak çeşitli destekler de sağlanması planlanıyor. Böylece hanelerin sadece maddi desteklerle değil, aynı zamanda istihdam olanaklarıyla güçlendirilmesi hedeflenmekte.
Uygulamanın Başlangıcı ve Uygulama Alanları
Uygulamanın 2026 yılında pilot şehirlerde başlatılması öngörülüyor. İlk aşamada belirlenen birkaç şehirde test edilecek olan program, olumlu sonuçlar alındıktan sonra ülke genelinde yaygınlaştırılacak. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan 2026 Yılı Programı çerçevesinde, sosyal yardım sisteminin gözden geçirilmesi ve aile odaklı, bireysel geliri garanti altına alacak bir yapının yeniden oluşturulması da vurgulandı. Bu bağlamda, mevcut sistemin yeniden yapılandırılmasının ardından, ailelerin sosyal güvenlik ağında daha sağlam bir yer edinmesi hedefleniyor.
MHP'nin Desteği
Diğer bir siyasi parti olan MHP, benzer bir uygulamayı gündeme getirerek 'vatandaşlık maaşı' projesine destek vermiştir. MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, Plan ve Bütçe Komisyonu'ndaki bütçe görüşmelerinde, asgari gelir seviyesine ulaşana kadar ailelere düzenli destek verilmesi gerektiğini öne sürdü. Bu tür sosyal güvenlik uygulamalarının birçok ülkede 'vatandaşlık temel geliri' veya 'garanti edilmiş' gelir gibi isimlerle var olduğunu belirten Kalaycı, mevcut sistemin daha adil bir yapıya kavuşturulmasının önemine dikkat çekti. Böylelikle, asgari gelirle hane halkı geliri arasındaki farkın, her ay düzenli olarak vatandaşların banka hesaplarına yatırılacağı ifade edildi. Bu öneriler, Türkiye’de sosyal yardımların daha etkin bir şekilde kullanılmasını amaçlamakta.
