Tarım ve Orman Bakanlığı, işlenmeyen tarım arazilerinin kiraya verilmesi konusunu düzenleyen yeni yönetmelik ile arazilerini iki yıl süreyle kullanmayan sahiplerine yönelik bir uygulama başlattı. Bu durum, mülkiyeti gerçek ve tüzel kişilere ait olan tarım arazilerini kapsıyor. İşlenmeyen araziler, bakanlık tarafından tarımsal amaçlarla sezonluk kiraya verilecek. Yayınlanan yönetmelikle beraber, arazilerin tespit edilmesi ve kiralama süreci detaylı bir şekilde belirlendi.
Kiralamaya Tabi Arazilerin Belirlenmesi
Bakanlık, iki yıl süreyle işlenmeyen tarım arazilerini kiralamak amacıyla bir arayüz oluşturdu. Audits için, il veya ilçe müdürlükleri bünyesinde Arazi Tespit Komisyonları kurulacak. Bu komisyonlar, işlenmeyen arazilerin tespitine yönelik çalışmalar yaparak, ilgili arazilerin belirlenmesine yardımcı olacak. Komisyonlar, il müdürlüğünde il müdür yardımcısı veya şube müdürü, ilçe müdürlüğünde ise ilçe müdürü başkanlığında toplanacak. Beş asil ve iki yedek üyeden oluşan komisyonlar, kadastro parsel verileri, uydu görüntüleri ve coğrafi bilgi sistemleri gibi kaynaklardan faydalanacak.
Tespit Sürecinin İşleyişi
Tespitlerin yapılabilmesi için içinde bulunulan yılın 1 Eylül tarihinden itibaren hasat dönemi dikkate alınarak en geç takip eden yılın 31 Ağustos tarihine kadar sürecin tamamlanması amaçlanıyor. Arazi Tespit Komisyonu, yerinde kontrol yaparak işlenmeyen tarım arazilerini belirleyecek. Ekonomik üretim yapılabileceği değerlendirilen parseller ile ekonomik bütünlüğü sağlayan parseller listelenecek. Ayrıca, kiralama işlemlerine dahil edilmeyecek dikili ve örtü altı tarım arazilerinin kapsamı da net bir şekilde belirlenecek.
Kiralama Başvuruları ve Öncelikler
Kiralama işlemi, tarım arazisinin bulunduğu yerleşim yerlerinde yaşayanlara öncelikli olarak sunulacak. Eğer öncelikli gruplardan birden fazla başvuru olması durumunda, en yüksek teklifi verene kiralama gerçekleştirilecek. Başvuru süreçlerinin daha hızlı ilerlemesi için Tarım Arazileri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden kunma işlemleri yapılabilecek. Kiralama işlemleri sonuçlandığında, araziler Bakanlık kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar, bu arazilerle ilgili tarımsal desteklere erişim hakkına sahip olacak.
Kira Bedeli ve Nemalandırma Süreci
Kiralama öncesinde belirlenen kira bedeli, Arazi Tespit Komisyonu tarafından takdir edilecektir ve bu bedel, rayiç kira bedelinden daha düşük olamayacak. Kiralama sonrası arazi maliklerine ulaşılamadığı takdirde, kira bedeli belirlenen bir kamu bankasında vadeli hesapta nemalandırılacak. Mülkiyeti ihtilaflı arazilerde ise, ihtilafın çözülmesinin ardından biriken kiralar hak sahiplerine payları oranında dağıtılacak. Kiracılar, arazilerini yönetmelik ve kira sözleşmesine uygun olarak kullanmadıkları takdirde, bir sonraki kiralama işlemlerine katılamayacaklardır.
Rayiç Kira Bedelinin Tespiti
Tarım arazilerinin rayiç kira bedeli belirlenirken, benzer özellikteki en az üç kiralanmış tarım arazisi emsal olarak kullanılacak. Emsal belirleme sürecinde, akrabalar arası kiralama gibi özel durumların piyasa koşullarını yansıtma kabiliyeti göz önünde bulundurulacak. Bu şekilde, kiralama süreçlerinde adalet ve şeffaflık sağlanmış olacak.
