Keşmir'in Stratejik Önemi ve Tarihi Kökleri:
Keşmir bölgesi, coğrafi konumu itibarıyla Afganistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Çin gibi önemli ülkelerin kesişim noktasında yer alıyor. Bu stratejik konum, bölgeyi tarih boyunca farklı güçlerin ilgi odağı haline getirmiştir. Sorunun kökenleri ise, 1947 yılında İngiliz sömürgesinin sona ermesi ve Hindistan ile Pakistan'ın bağımsızlıklarını kazanmasıyla atılmıştır.
Nüfus Çoğunluğu ve Prens'in Kararı:
Bölge nüfusunun büyük çoğunluğu Müslüman olmasına rağmen, dönemin prensi Maharaja Hari Singh, Hindistan ile birleşme kararı almıştır. Bu karar, Müslüman Keşmir halkının büyük tepkisine yol açmış ve Hindistan ile Pakistan arasındaki ilk çatışmaların fitilini ateşlemiştir.
Savaşlar, BM Kararları ve Çözümsüzlük:
1947'den bu yana Keşmir meselesi yüzünden Hindistan ve Pakistan arasında 1947-48, 1965, 1971 ve 1999 yıllarında olmak üzere dört büyük savaş yaşanmıştır. Birleşmiş Milletler (BM) defalarca bölgede halk oylaması yapılması çağrısında bulunsa da, bu çağrılar Hindistan'ın direnciyle karşılaşmıştır. Hindistan, Keşmir'i kendi toprağı olarak görmekte ve referanduma karşı çıkmaktadır.
Kontrol Hattı ve Bölgenin Statüsü:
1971 savaşının ardından imzalanan Şimla Anlaşması ile Keşmir, 'Sınır Kontrol Hattı' (LoC) ile Hindistan ve Pakistan kontrolündeki bölgelere ayrılmıştır. Ancak bu hat, kalıcı bir sınır olmamış ve bölgedeki gerginlikler zaman zaman tırmanmaya devam etmiştir. Hindistan'ın 2019 yılında Cammu Keşmir'in özel statüsünü kaldırması ise, durumu daha da karmaşık hale getirmiştir.
Sonuç:
'Keşmir Sorunu', temelde bölge halkının kendi geleceğini belirleme arzusunun, Hindistan ve Pakistan'ın toprak bütünlüğü ve stratejik çıkarlarıyla çatışmasından kaynaklanmaktadır. 78 yıldır süregelen bu çözümsüzlük, Güney Asya'da kalıcı bir istikrarsızlık kaynağı olmaya devam ederken, son gelişmeler nükleer silah sahibi iki ülke arasında topyekun bir savaş riskini dahi gündeme getirmiştir.
