Sıcaklıkların temmuz ve ağustos dönemlerinde 40 dereceye yükselmesi beklenen Akdeniz bölgesinde, yangın riski ciddi boyutlara ulaştı. Avrupa Birliği Ortak Araştırma Merkezi tarafından yayımlanan son yangın tehlike haritasında, Türkiye'nin yanı sıra Yunanistan, Hırvatistan, İspanya ve İtalya "çok aşırı risk" altında bulunan ülkeler olarak sıralandı. 2025 yılının başından itibaren Avrupa genelinde yangınlardan etkilenen toplam alan 186 bin 804 hektara yükselirken, bu rakam 2024 yılının aynı dönemine kıyasla yüzde 153 oranında bir artış gösterdi.
Artan Yangın Riskinin Nedenleri
Kuraklık, yükselen sıcaklık ve insan kaynaklı hatalar gibi etkenler, kıtanın yaşadığı çevresel krizlerin boyutunu gözler önüne seriyor. Uzmanların raporuna göre, yıllık orman yangınlarının sayısı 2 bin 500’lerden 3 binin üzerine çıktı. Tarım faaliyetleri sırasında meydana gelen yangınlar, tarla, bağ, bahçe ve sera artıklarının yakılması gibi nedenlerle toplumun başını ağrıtıyor. Yangınların yoğunluğu ve sayısı, Avrupa'nın birçok bölgesinde endişe verici bir şekilde artarken, bu durum sosyal ve ekonomik etkilerini de derinleştiriyor.
Ormansızlaşma ve İklim Değişikliği Tehditleri
Türkiye ve Avrupa’nın büyük bir kısmı, haziran ayının ortalarından itibaren tarihi sıcaklıklar ve kuraklık ile karşı karşıya kaldı. Mevcut tablo, orman yangınlarının artık mevsimsel bir sorun olmaktan çıkıp, sürekli bir tehdit haline geldiğini gösteriyor. Uzmanlar, 2025 yılının son 20 yılın en tehlikeli yangın sezona dönüşebileceğini öne sürüyor. Türkiye'de Ege, Akdeniz ve Marmara bölgeleri, yangın riski en yüksek olan alanlar olarak işaret ediliyor ve bu durum hem ekosistem hem de insanların yaşam kalitesi için büyük bir tehdit oluşturuyor.
İklim Değişikliği ve Ekosistemin Çöküşü
Meteoroloji ve Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2025 yazında sıcaklıkların normalden 3-5 derece daha yüksek olması bekleniyor. Akdeniz bölgesinde nem kaybının yüzde 60'a ulaşması ve güney kıyılarında rüzgar hızlarının saatte 50 km'ye kadar çıkması öngörülüyor. İklim değişikliğinin yarattığı tablonun, ekosistem açısından yıkıcı sonuçlar doğurabileceği vurgulanıyor. Örneğin, sadece İtalya'da 6 gün içinde meydana gelen 140 yangın, yaşanan felaketlerin habercisi olarak değerlendiriliyor.
Yangınlarla Mücadele ve Personel Yetersizliği
Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Mustafa Öztürk, Avrupa'da 2025 yılı itibarıyla yangınlardan etkilenen orman alanının 186 bin 804 hektara ulaştığını belirtti. 2024 yılının aynı döneminde bu rakam 73 bin 731 hektardı, yani yangın sayısı önemli ölçüde arttı. İlk altı ayda Avrupa genelinde toplamda 982 orman yangını meydana geldi ve bu, geçen yıla göre yüzde 49'luk bir artış anlamına geliyor. Yangınlarla mücadelenin zorluğu, nitelikli personel sayısındaki azalma ve yaş ortalamasının yükselmesi gibi faktörlerle de şekilleniyor.
Yüksek Sıcaklıkların Yarattığı Tehlikeler
Haziran ayındaki sıcaklıkların son derece yüksek seviyelere ulaşması dikkat çekti. Örneğin, Mardin Kızıltepe’de sıcaklık 43,4 derece, Şırnak Cizre’de 43,2 derece, Mardin Nusaybin’de 43,1 derece ve Şanlıurfa Ceylanpınar’da yine 43,1 derece olarak kaydedildi. Prof. Dr. Öztürk, bu koşullarda saat 12:00 ile 16:00 arasında açık havada tarım, inşaat ve peyzaj çalışmalarının yasaklanması gerektiği uyarısını yaptı. Ayrıca, yüksek sıcaklıkların fiziksel sağlığın yanı sıra tarım işçileri ve kırsal toplum üzerindeki sosyo-ekonomik etkilerini de derinleştirdiği ifade ediliyor. İstanbul'da yangın tehdidi nedeniyle ormanlık alanlara giriş kısıtlaması yapıldı.
İhmaller ve Yangınların Kaynağı
Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şubesi tarafından temmuz ve ağustos ayları için hazırlanan raporda, muhtemel yangın tehlikelerine dikkat çekiliyor. Raporda, Türkiye'deki orman yangınlarının yüzde 90'ından fazlasının insan kaynaklı ihmal ve hatalardan kaynaklandığı belirtiliyor. Özellikle anız yakma, sigara izmariti, piknik ateşi, çoban ateşi ve çöp yakma gibi ihmallerin yangınların başlıca sebepleri arasında yer aldığı vurgulanıyor. Yangınların yüzde 6’sının kasıtlı veya sabotaj amaçlı çıktığı, yüzde 5’inin yerleşim yeri veya tarla açma amacıyla, enerji nakil hatları kaynaklı yangınların ise yüzde 3.9 oranında olduğu bildiriliyor.
