Anne ve babalar, çocuklarının daha erken yaşlardan itibaren sigortalı olmalarını sağlamak için çaba sarf ediyor. Bu durum, erken emeklilik hedefi gözetilerek, bireysel emeklilik sisteminin avantajlarıyla birleştiğinde, aileler arasında yaygınlaşan bir tercih haline geldi. 18 yaşından önce sigortalanmanın, hem yaş hem de prim günü gibi konularda çeşitli avantajlar sunabileceği düşünülmektedir. “Sigortalılık başlangıcı” terimi, bireyin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına ilk kez tabi olduğu tarihe işaret eder. Diğer yandan, “sigortalılık süresi”, ilk sigortalılık tarihinin emeklilik maaşının bağlandığı tarih veya ölen sigortalıların ölüm tarihi arasındaki dönemdir.
15 Yaşının Altındakiler Çalışabilir Mi?
Mevzuata göre, 18 yaşından önce sigortalı olan bireylerin sigortalılık süresi, ancak 18 yaşını doldurduktan sonra başlamaktadır. Bu durum, 18 yaşından önceki çalışmalarda ödenmiş olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primlerinin prim günü hesaplamalarına dahil olduğu anlamına gelir. İş Kanunu çerçevesinde, 15 yaşının altındaki çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak 14 yaşını dolduran ve ilkokul eğitimini tamamlayan çocuklar, hem bedensel hem de zihinsel gelişimlerini etkileyen ve eğitimlerine devam etmelerine engel olmayan hafif işlerde çalıştırılabilirler. Bu tür istihdam için, çalışanın ailesi ile işveren arasında yazılı bir sözleşmenin yapılması esas kabul edilmektedir.
Prim Gününe Dikkat
Emeklilik hakkı kazanmak için gerekli olan koşullar, sigortalı olma tarihine göre değişiklik göstermektedir. Özellikle 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrasında sigorta başlangıcı yapan bireyler arasında, erken emeklilik imkanı açısından önemli farklılıklar bulunmaktadır. 2008 yılında önce sigortalı olan çocuklar, erken emeklilik hakkını elde ederken, günümüzde 18 yaş altındaki bireyler için sigortalı olmanın bazı avantajları olmasına rağmen bu durum, erken emeklilik hakkı sağlamamaktadır. Emeklilik aylığı hesaplamalarında, meslek veya sanat okulu mezunları, mahkeme kararıyla yetişkin olanlar ve öğrenimleriyle ilgili işlerde çalışanlar için 18 yaşını doldurma şartı aranmamaktadır.
18 Yaş Altındakiler Günde Kaç Saat Çalışabilir?
18 yaşından küçük bireylerin sigortalı olabilmesi için, İş Kanunu hükümleri gereğince sosyal güvenlik açısından hizmet akdi ile çalışmaları gerekmektedir. Malullük ve ölüm aylıkları hesaplanırken, 18 yaşından önceki çalışma süreleri de dikkate alınır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, kendi adlarına bağımsız çalışan ve kamu görevlisi statüsündeki sigortalılardan, 18 yaşını doldurmamış olanlar sigortalı kabul edilmez. Bu nedenle, 18 yaşından önce yapılan çalışmalar, sigortalılık başlangıç tarihi itibarıyla geçerlilik kazanmaz. Çocuk işçilerin çalışma süreleri ise haftada maksimum 35 saatle kısıtlıdır; günde ise en fazla 7 saat çalışmalarına izin verilmektedir. Okul öncesi eğitim alan çocuklar için bu süreler daha da kısıtlıdır: Günde maksimum 2 saat ve haftada 10 saat olarak belirlenmiştir.
İkinci El Pazarında Fırsatlar
Son dönemlerde ikinci el ürünler, hem ekonomik avantajları hem de çevresel katkıları ile dikkat çekmektedir. Sürdürülebilir yaşam bilincinin artmasıyla birlikte, ikinci el alışverişi yapmak, atık miktarını azaltmak ve doğal kaynakları daha etkin kullanmak açısından önemli hale gelmiştir. İnsanlar, kullanılmayan eşyalarını paylaşarak başkalarına ulaştırmakta ve bu sayede daha çevreci bir yaşam tarzını benimsemektedir. Alışveriş platformları ve programlar aracılığıyla, ikinci el eşyaların satın alınması, tüketim alışkanlıklarını köklü bir biçimde değiştirmektedir. Ancak, ikinci el alışveriş yaparken dikkat edilmesi gereken unsurlar da mevcuttur; alınacak ürünün durumu, satıcının güvenilirliği ve fiyatın piyasa ile olan ilişkisi gibi faktörler, alışverişin kalitesini belirleyici unsurlar arasında yer almaktadır.
Sonuç ve Öneriler
Kritik tarihi değerlendirirken, ikinci el pazarından sunulan fırsatlar, akıllıca seçimlerle bütçenizi korumanıza yardımcı olabilir. Aynı zamanda çevre dostu bir yaşam tarzı için önemlidir. Yeniliklere açık olmak ve çeşitli kaynaklardan faydalanarak, bireyler bu süreçte önemli avantajlar elde edebilirler. İkinci el alışverişte dikkatli ve bilinçli davranmak, hem kişisel hem de çevresel fayda sağlayacak sonuçlar doğuracaktır.
